De ijzertijd in Brabant  
Datering
De ijzertijd begon toen brons grotendeels werd vervangen door ijzer, wat wél lokaal gemaakt werd. Vuursteen werd ook nog steeds gebruikt. Overal in het Keltisch / Germaanse gebied werden rijke offers gebracht (veel metaal), vaak
in of bij water. Op twee plaatsen zijn er bovendien enkele fragmenten van glazen armbandjes gevonden. De functie van dergelijke stukjes glas kan die van primitief geld zijn. Munten
... lees meer
Kelten of Germanen?
... en waarom dat (niet) belangrijk is ...
De termen “Kelten & Germanen” worden vaak in verband gebracht met “Frankrijk & Duitsland”. Op zich heeft het daar niks mee te maken en gaat dit terug op een fantasie uit de 19e eeuwse Romantiek. De scheidingen in het oude Europa zijn eerder geografisch bepaald: hier in de buurt de Rijn en verder weg de Elbe en bergketens als de Pyreneeën en de Alpen.
.. lees meer
Organisatie
De bevolking in de Kempen in de ijzertijd bestond uit kleine groepen boeren die in gehuchten woonden. Deze gehuchten stonden langs de Dommel en alle zijriviertjes. De inwoners waren voor een belangrijk deel familie van elkaar. De banden in dergelijke grootfamilies of familiegroepen konden ver gaan: met verre ooms en tantes en aangetrouwden tot vijf, zes generaties ver.
In de Dommelvallei moeten er vele dergelijke familiegroepen
... lees meer
Hoe lang en oud?
De ijzertijd mens was zeker kleiner dan nu? Ja, natuurlijk. Met name door de betere voeding en leefomstandigheden zijn “we” de laatste eeuw flink in (gemiddelde) lengte toegenomen. Maar de Nederlander van 1920 was even lang als de ijzertijdbewoners. Mannen waren ongeveer 1,70 meter, vrouwen iets kleiner. Dat betekent dat een vrouw van 1,75 m. niet uitzonderlijk was evenmin als een man van 1,60 m... lees meer
Vierdelige serie over ijzerwinnen, een filmpje en publicaties
In de ons omringende landen worden er al jarenlang proeven gedaan om ijzer te produceren op prehistorische, Romeinse of middeleeuwse wijze. Dit proces is de voorloper van het zogenaamde “hoogovenproces”, een proces wat ver ná de Middeleeuwen ontwikkeld en verbeterd werd. (...) Ook het HOME houdt zich al een tijd bezig met experimentele archeologie. In dit kader zijn we ruim 15 jaar geleden begonnen met de eerste experimenten op ijzerwingebied... lees meer
Zie ook het filmpje.
Vierdelige serie over vuur maken en een filmpje
Het maken van stenen gereedschap en het beheersen van vuur zijn de belangrijkste ontdekkingen van de vroege mens geweest. In tegenstelling tot de aandacht voor het eerste gebruik van stenen gereedschap branden archeologen echter liever niet hun handen aan de vraag wanneer voor het eerst vuur is gebruikt. Het grootste probleem ligt daarin, dat vuur als gevolg van natuurlijke verschijnselen en vuur gemaakt door... lees meer
Zie ook het filmpje met twee voorbeelden van vuur maken.
Eten in de ijzertijd
De Brabanders uit de ijzertijd aten heel andere dingen dan wij tegenwoordig. Hoe anders dat was, blijft raden. Zo kenden ze nog geen aardappelen of tomaten, die kwamen pas na de Middeleeuwen uit Amerika. Wat we weten komt met name uit de archeologie... lees meer
Zie ook het verslag over koken in potten beschreven in "Twee manen lang"
Wij hebben ook een aantal recepten uitgeprobeerd, die waarschijnlijk in de ijzertijd gemaakt werden.
Textiel in de ijzertijd

Uit de prehistorie in Nederland is niet veel textiel bewaard gebleven. Wat gevonden is zijn onder andere grote en kleine fragmenten van kledingstukken en spinklosjes en gewichten van klei die ooit bij staande weefgetouwen hebben gehoord. Hoe de kleding er precies uit zag, weten we meestal niet, omdat kledingvondsten vaak incompleet zijn, maar we hebben inmiddels wel een aardig idee. Er zijn bijvoorbeeld... lees meer
Zie ook onze diapresentatie Mode uit het verleden

  IJzertijdaardewerk in Noord-Brabant VERNIEUWD
Bij de bezigheden in de ijzertijd-nederzettingen van Noord-Brabant hoorde ook het vervaardigen van aardewerk. Misschien gebeurde dat niet in elk huishouden, maar anders toch wel per buurschap. Van dezelfde (of wat grovere) grondstof als het vaatwerk maakte men tevens weefgewichten, spinklosjes en slingerkogels. Het aardewerk uit de ijzertijd, en ook dat uit de voorafgaande perioden, werd altijd met de hand gevormd. Met de komst van de Romeinen blijft men aardewerk in... lees meer
Huizenbouw en bewoning
In de ijzertijd waren de Kempen bezaaid met kleine gehuchtjes van 3 tot 5 boerenbedrijven: elk met een groter huis met kleinere schuren en spiekertjes (opslaghutjes) eromheen. Aan de rand van de Kempen, langs de rivieren, was de bodem vruchtbaarder en het leven beter. De meeste nederzettingen uit de late ijzertijd (vanaf 250 vóór Christus) rond Eindhoven zijn alleen bekend, omdat er op die plaatsen soms grote hoeveelheden aardewerk scherven zijn verzameld... lees meer
Slifferthuis - opgraving, ontwerp en bouw
In verband met de bouw van de Vinexlocatie “Meerhoven” werd in 2002 archeologisch onderzoek uitgevoerd in het zuidwesten van de gemeente Eindhoven. Bij deze opgraving werd een hoeveelheid huizen gevonden van vlak voor tot vlak na het jaar 0, ijzertijd en Romeinse Tijd dus. (...) Voor de reconstructie van een boerderij in het Historisch Openluchtmuseum Eindhoven werd één van de plattegronden van deze opgraving uitgekozen... lees meer
Zie ook de fotogalerie en lees over het ontwerp en bouwen.
 
Nederland in de ijzertijd
Zogenaamde Swebenknoten, een Germaanse haardracht.
Bataven zakken de Rijn af.
De ijzertijd mens was zeker kleiner dan nu? Ja, natuurlijk. Met name door de betere voeding en leefomstandigheden zijn “we” de laatste eeuw flink in (gemiddelde) lengte toegenomen.
Gloed in de ijzeroven
Vuur maken
Archeologen weten dat tarwe, gerst en gierst volop werden gegeten, vermoedelijk niet alleen in broodvorm maar ook als een graanpap.
Textiel in de ijzertijd
Een verhaal apart is het pottenbakken...
Huizenbouw
Slifferthuis: ontwerp en bouw