De ijzertijd in Brabant  
Slifferthuis - opgraving  

In verband met de bouw van de Vinexlocatie “Meerhoven” werd in 2002 archeologisch onderzoek uitgevoerd in het zuidwesten van de gemeente Eindhoven. Bij deze opgraving werd een hoeveelheid huizen gevonden van vlak voor tot vlak na het jaar 0, ijzertijd en Romeinse tijd dus. De opgravingsslocatie “Sliffert” is 4 hectare groot. Archeologen hebben er één vroege ijzertijd en één late ijzertijddorpje gevonden. Ook zijn er oudere sporen (steentijd, bronstijd) en jongere sporen (late middeleeuwen, 15/16de eeuwse ontginning en WO II) gevonden.
Voor de reconstructie van een boerderij in het Historisch Openluchtmuseum Eindhoven werd één van de plattegronden van deze opgraving uitgekozen.

Type Oss-Ussen 5a: plattegrond en plattegrond met verbindingen.
Type Oss-Ussen 5a: plattegrond en plattegrond met verbindingen.
Bron: K. Schinkel (1994): Zwervende erven, bewoningssporen in Oss-Ussen uit bronstijd, ijzertijd en Romeinse tijd, opgravingen 1976 - 1986 (Proefschrift Leiden).

Het gaat hier om het zogenaamde ‘huis 9’: een tweeschepige boerderij, van het type Oss-Ussen 5a (zie boven en naast). Dit type is een veelvoorkomend huistype in de late ijzertijd van Nederland onder de rivieren. Het opgegraven huis is afkomstig van object EHV.MV.02 uit werkput 92/98/103, De afmetingen zijn 20,5m bij 5,5m. Oriëntatie: noordoost - zuidwest. De nieuwe boerderij (zie foto's) wordt “Slifferthuis” genoemd, naar aanleiding van de locatie waar het origineel is gevonden: aan de Sliffertsedijk. De gevonden boerderij had waarschijnlijk aan

Dubbele palenrij
de ene kant een schilddak; dat wil zeggen dat de kopse kant daar ook voorzien was van een schuin dak. De andere kant had een zadeldak; het dak stak wat over en “viel” dan recht naar beneden. Er waren minstens zes middenstaanders waarvan twee mogelijk waren gerepareerd of vernieuwd. De middenstaanders waren even diep ingegraven als de wandpalen. Het onderscheidende kenmerk van dit type is dat de (dakdragende) wandpalen in een dubbele paalzetting staan. Het doel hiervan is niet helemaal duidelijk.
Dubbele paalzetting
Bron: Jochen Komber (1986): en teknisk-konstruktiv analyse av jernalderens gårdshus i Norge, et bidrag til forhistorisk byggforskning.
Avhandling til magistergraden i arkeologi (Universitetet i Bergen) Thesis.

Er waren 2 ingangen, beide in de lange zijden en tegenover elkaar; ten westen van het midden. Er is een haard gevonden en in de twee ingangen zijn kleine fragmenten verbrand bot gevonden. Verder zijn er ook veel fragmenten van ijzertijdaardewerk gevonden, samen met bot, houtskool, huttenleem en zaden.

Andere vondsten in de omgeving

Ongeveer 45 meter ten noordoosten van het huis bevond zich een ander huis van het Hapstype dat hoogstwaarschijnlijk ook dateert uit de late ijzertijd.
Op 35 meter in noordwestelijke richting  en 40 meter in noordoostelijke richting  bevonden zich zeven spiekers, kleine schuurtjes van meestal vier palen, bedoeld voor de opslag van bijvoorbeeld hooi / stro enzovoort. Verder bevindt zich 75 meter ten noordwesten van het huis een 12-palig, eenbeukig bijgebouwtje. Op basis van de richting waarin dit gebouwd is, denken de archeologen dat het ook dateert uit  de late ijzertijd.
In de vroege ijzertijd was er al bewoning; 45 meter naar het  noordwesten.  Eén of meerdere spiekers kunnen tot deze nederzetting behoren.
Langs het beekdal vlakbij de nederzetting zijn verschillende meilers (om houtskool te stoken) en andere kuilen gevonden. Deze zijn waarschijnlijk prehistorisch, maar dit is niet zeker omdat er geen materiaal in gevonden is.

 
Een tweeschepige boerderij, van het type Oss-Ussen 5a, dwarsdoorsnede.
Het type Oss-Ussen 5 is gedefinieerd op de opgravingen van Oss-Ussen in het schema van Schinkel in zijn proefschrift 'Zwervende erven". De specifieke eigenschappen van type 5 worden genoemd: Tweebeukig, wandstijlen, geen buitenstijlen. Ondertype 5a heeft daarbij paarsgewijs geplaatste wandstijlen. Andere kenmerken zijn twee tegenover elkaar liggende ingangen, in de lange zijdes, op excentrische plaatsen gelegen.
Opgraving "Slifferthuis" in Meerhoven.
Opgraving "Slifferthuis" in Meerhoven.
Het onderscheidende kenmerk van dit type is dat de (dakdragende) wandpalen in een dubbele paalzetting staan. (Klik voor een uitvergroting.)
Op 35 noordwesten en 40 meter noordoostelijk afstand bevonden zich zeven spiekers, kleine schuurtjes van meestal vier palen, bedoeld voor de opslag van bijvoorbeeld hooi / stro en zo voorts. (Klik voor een uitvergroting.)